OPDT   OIL & PROTEIN SEEDS DEVELOPMENT TRUST
OAC   OILSEEDS ADVISORY COMMITTEE

OPDT
OIL & PROTEIN SEEDS DEVELOPMENT TRUST

OAC
OILSEEDS ADVISORY COMMITTEE


Notule

Sonneblom- en Sojaboonforum (SSF)
gehou op 14 November 2007 om 10:00 by die kantore van die Oliesadebedryf, Rivonia

  1. Opening

    Die vergadering word met gebed geopen deur Mnr GJH Scholtemeijer.

  2. Verwelkoming

    Die Voorsitter, Mnr GJH Scholtemeijer, heet die teenwoordiges welkom by die laaste vergadering van die Sonneblom- en Sojaboonforum van die jaar.

  3. Presensie

    Teenwoordig

    Mnr GJH Scholtemeijer PNS (Voorsitter)
    Mnr GJ Pretorius GraanSA (Vise-Voorsitter)
    Me R Beukes Departement van Landbou
    Mnr G de Bruin NWK Graan
    Dr H du Plessis LNR-IGG
    Me A Enslin SAGIS
    Dr M Griessel PNS
    Mnr N Hawkins GraanSA
    Mnr DJ Kok Graansilo Industrie
    Mnr PG Louw Graansilo Industrie
    Dr AA Nel LNR-IGG
    Mnr FAS Potgieter GraanSA
    Mnr CJ Smit Suidwes Landbou
    Mnr PJ van Heerden PPECB
    Mnr G Keun OPOT
    Me E Harmse Sekretariaat

    Verskonings

    Mnr S Coetzee PPECB
    Mnr W Loubser SANSOR
    Mnr S Oberholzer OVK
    Mnr B Prinsloo NWK en Oliesadepersers
    Mnr D van Straaten Suidwes Landbou
  4. Personalia

    Meegevoel word betuig met Mnr Louw met die afsterwe van sy moeder. 'n Spoedige herstel word toegewens aan Mnr Prinsloo na afloop van 'n nekoperasie. Beterskap en sterkte word toegewens aan Mnr Hawkins, en meegevoel word betuig met die afsterwe van Mnr Dawie van Zyl, wat etlike jare betrokke was by die Oliesaderaad en die grondbonebedryf.

  5. Vasstelling van die sakelys

    Die sakelys word aanvaar, met toevoeging van

    • Punt 8.2Sclerotinia-opname;
    • Punt 8.3 – Opname van duiweskade; en
    • Punt 9.5 – Etiketteringsregulasies.
  6. Notule van die algemene jaarvergadering gehou op 17 November 2006

    Besluit:

    1. Dat die notule van die algemene jaarvergadering van die Sonneblom- en Sojaboonforum gehou op 19 Februarie 2007 goedgekeur word.
  7. Sake voortspruitend

    1. Bemarkingsaspekte

      1. Oesskattings

        Die Voorsitter stel Me Beukes aan die woord. Me Beukes rapporteer dat die sonneblom- en sojaboonoeste op 2 Oktober gefinaliseer is, met die sonneblom-oes wat op 300 000 ton teenoor die geskatte 308 580 ton, en die sojaboonoes wat op 205 000 ton teenoor die geskatte 205 850 ton te staan gekom het. Sy meld dat daar na verwagting 520 000 ha sonneblom en 150 000 ha sojabone tydens die 2007/2008 seisoen aangeplant gaan word. Sy wys daarop dat dié skatting waarskynlik aangepas sal word, aangesien die impak van die goeie vroeë-seisoense reënval nie by die eerste opname van die voorneme om te plant in berekening gebring is nie.

        Die Voorsitter stel die saak oop vir bespreking. Mnr Pretorius is die mening toegedaan dat daar voldoende saad beskikbaar is om 520 000 hektaar met sonneblom te beplant. Mnr Hawkins voer aan dat die 520 000 hektaar billik is, indien die huidige prysverhouding tussen mielies en sonneblom konstant bly, maar dat die natuur die bepalende faktor sal wees. Dr Griessel spreek sy kommer uit oor die rol wat grondhervorming klaarblyklik begin speel in die dalende aantal totale hektare wat beplant word. Mnr Pretorius spreek die gedagte uit dat insetkoste eerder as grondhervorming die aanleidende faktor tot die dalende aantal beplante hektare is, aangesien slegs die mees geskikte gronde met die hoogste potensiaal tans benut word. Hy sê dat die marge soveel laer en die risiko en insetkoste soveel hoër op swakker gronde is, dat dié gronde verkieslik nie beplant word nie. Hy meld dat oorlêlande ook 'n rol speel. Me Beukes noem dat die eerste voornemens om somergewasse te plant 'n toename van 9,2% in die verwagte hektare aangeplant verteenwoordig. Sy rapporteer dat sonneblomaanplantings in die Vrystaat na wat berig word drasties gaan toeneem. Mnr Hawkins bevestig dat GraanSA oor inligting rakende die totale aantal hektare onder grane wat jaarliks vanaf 2002 tot 2007 beplant is, beskik. Hy vestig die aandag daarop dat die invloed van veranderde produksiepraktyke nie uit die oog verloor moet word nie. Mnr Potgieter wys daarop dat die inligting wat GraanSA aan produsente voorsien oor produksieruimtes en dies meer, ook 'n belangrike rol speel, en dat produsente geneig is om te plant met die oog op die aanvraag in die mark. Me Enslin noem dat historiese inligting rakende totale aantal hektare beplant ook op die SAGIS-webwerf beskikbaar is.

        Mnr Potgieter is die mening toegedaan dat meer hektare sojabone as wat in die opname van die eerste voorneme om te plant aangedui is, beplant sal word. Hy noem dat daar volgens SANSOR voldoende sojaboonsaad vir 140 000 hektaar beskikbaar was, maar dat daar reeds twee weke gelede aanduidings was dat saadvoorrade uitgeput was.

        Dr Griessel sê dat braak gronde, swakker gronde, boerderypraktyke en grondhervorming as moontlike redes vir die daling in die totale hektare beplant aangevoer is, en vra welke van dié redes die mees verreikende invloed gehad het. Mnr Louw noem dat grondhervorming 'n definitiewe rol gespeel het in dié gebied in die Noordwesprovinsie wat deur die voormalige Bophuthatswana beslaan is. Me Beukes sê in antwoord op 'n vraag van die Voorsitter rakende die Transkei, dat inligting oor die ontwikkelende landbou een keer per jaar verkry word vanaf die provinsiale departemente van landbou se verteenwoordigers, en die akkuraatheid daarvan onseker is. Sy meld dat slegs gegewens oor produsente wat kommersieel lewer, ingesluit word by die Oesskattingskomitee se opnames. Mnr Louw rapporteer dat die hele Oos-Kaap ingesluit word by die akkerbou-opnames en dies meer wat onderneem word deur die konsortium wat aangestel is deur die Mielietrust en die Departement van Landbou. Mnr Pretorius sê heelwat lande is onder gras gevestig, wat verder bydra tot verminderde aanplantings. Hy het egter verneem dat heelwat boere hierdie jaar die gras omgeploeg het om mielies te plant.

        Mnr Hawkins sê die totale landbou vind dit problematies om die suksesse van grondoordraging te identifiseer en kwantifiseer, maar dat hy persoonlik van mening is dat grondhervorming nie op hierdie stadium 'n daadwerklike bydrae lewer tot verminderde aangeplante hektare nie. Mnr Louw se voorstel dat die Oesskattingskomitee amptelik gelukgewens en bedank word vir die suksesvolle oesskattings, word aanvaar.

        Besluit:

        1. Dat die Oesskattingskomitee amptelik gelukgewens word met en bedank word vir die suksesvolle oesskattings.

          Mnr Keun

      2. SAGIS

        Die Voorsitter reël dat die besluite wat tydens die vorige vergadering van die Forum geneem is ter aanvang hanteer word. Mnr Keun en Me Enslin bevestig dat die kontakbesonderhede van die Suid-Afrikaanse Sojaboonvoedselvereniging aan SAGIS verskaf is, dat SAGIS aandag geskenk het aan die foutiewe aanduiding dat geen sojabone of canola vir menslike verbruik verwerk is nie, en dat die gewysigde definisies van oliesade verwerk vir binnelandse verbruik by 'n vergadering van SAGIS se direksie bespreek is. Mnr Keun onderneem om weer die verskillende nominerende liggame wat sitting het op beide die Oliesade-Advieskomitee en die Olie- en Proteïensade Ontwikkelingstrust te versoek om hul onderskeie insette te lewer by Forumvergaderings.

        Mnr Pretorius noem dat die gevoel vanuit die geledere van die produsente-verteenwoordigers uitgespreek is dat dit gewens sou wees om bykomende produsenteverteenwoordigers op die Forum aan te wys, dat die saak deur die Oliesade Advieskomitee bespreek, en besluit is om twee sonneblom- en twee sojaboonprodusente te nomineer as lede van die Forum, en dat die onkostes hieraan verbonde deur die oliesadebedryf gedra sal word. Mnr Potgieter doen aan die hand dat 'n produsenteverteenwoordiger vanuit die geledere van die opkomende landbou genomineer word om as lid van die Forum te dien. Die Voorsitter reël dat 'n versoek in hierdie verband aan GraanSA gerig word.

        Die Voorsitter stel die SAGIS-dokumentasie vervat in Bylae C ter tafel, en stel Me Enslin aan die woord. Me Enslin meld dat SAGIS se statutêre maatreël op 30 April 2008 verval, dat aansoek gedoen is by die Nasionale Landboubemarkingsraad (NLBR) om 'n verlenging van die periode vir 'n verdere termyn van agt jaar, en dat die insette en ondersteuning van die lede van die Forum in hierdie verband versoek word. Sy vestig die aandag op die aanhangsel tot die markinligting, waarin inligting rakende die invoere en uitvoere van oliesaadprodukte soos voorsien deur die Suid-Afrikaanse Inkomstediens (SAID/SARS) vervat is. Mnr Hawkins wys daarop dat die invoergetalle nie betrekking het op 'n duisend ton (1,000 t) nie, maar wél verwys moet word na enkeltonnemaat (t) van invoere. Die Voorsitter stel die SAGIS dokumente oop vir bespreking.

        Mnr Hawkins spreek sy optimisme uit oor die ontwikkeling van 'n sojaboonpersbedryf in Suid-Afrika, wat 'n reuse sprong vorentoe vir die bedryf beteken. Hy verwys na die Voorsitter se opmerking dat 100 000 ton sojabone ingevoer is vanaf April tot September 2007, en noem dat dit betekenisvol is, aangesien plaaslike produsente in terme van invoerpariteit van sojabone vergoed word. Die Voorsitter meld dat die plaaslike kapasiteit vir die pers van sojabone tans op 200 000 ton olie staan, wat volgens die voorsitter van die Oliepersers met 'n verdere 60 000 ton verhoog kan word. Mnr Pretorius meld dat die plaaslike perskapasiteit van sonneblom meer as 'n miljoen ton is, en daar addisionele kapasiteit sou wees indien die sonneblomoes op 800 000 ton te staan kom.

        Besluit:

        1. Dat GraanSA versoek word om 'n produsenteverteenwoordiger vanuit die geledere van die opkomende landbou te nomineer om as lid van die Forum te dien.

          Mnr Keun

    2. Sojaboon- en sonneblomcultivarevaluasie komiteevergaderings

      (Besluite 7.2.1 tot 7.2.6 van die Sonneblom- en Sojaboonforumnotule van 19 Februarie 2007)

      Die Voorsitter stel Bylae D ter tafel. Mnr Keun rapporteer dat die sonneblom- kundigheidsforum by vergaderings van die Oliesade-Advieskomitee en die Navorsingsprioriteitskomitee onderskeidelik bespreek is. Hy sê daar is besluit om 'n sonneblominligtingsdag op 11 September 2008 aan te bied vir alle sonneblomprodusente en belangstellendes in die bedryf. Dr Nel spreek sy tevredenheid uit met die aanbied en tydsberekening van dié dag. Hy sê dat die cultivarevaluasievergadering vir 3 September belê is, en die sonneblominligtingsdag ook dáár bekendgemaak kan word.

      Die Voorsitter hou die verslag van die sonneblomcultivarevaluasieproewe aan die vergadering voor. Dr Nel sê dat die cultivarevaluasieproewe 'n spanpoging is met vier saadmaatskappye, sekere landboubesighede en van die provinsiale departemente van landbou wat daaraan deelneem. Mnr Pretorius meld dat daar reeds vir die afgelope aantal jare gepoog word om hoë-oleïensuursonne- blomcultivars te teel. Hy sê dat die negatiewe korrelasie tussen opbrengs en hoë-oleïensuurinhoud vroeër as probleem ervaar is, maar dat die verslag aandui dat die hoë-oleïensuurcultivar Agsun 5671 oor die algemeen die tweede beste opbrengsresultate gehad het en op drie lokaliteite heelwat beter gevaar het as die ander cultivars. Hy noem dat Agsun 5671 se oleïensuurinhoud van tussen 85 en 86 persent vergelyk kan word met dié van olyfolie, wat heelwat duurder is as sonneblomolie. Hy beskou dié cultivar as 'n besondere deurbraak, wat 'n goeie geleentheid bied vir sonneblomprodusente. Hy doen aan die hand dat die Forum die Oliesade Advieskomitee versoek om 'n in-diepte studie van die aanwending van die produk, en die produksie daarvan, te onderneem. Dr Nel rapporteer dat dit die eerste keer is wat Agsun 5671 by die cultivarevaluasieproewe ingesluit is, dat Agricol die eienaar van die cultivar is, en dat die voorkoms van die cultivar nie verskil van dié van ander cultivars nie.

      Dr Griessel meld dat Prof Labuschagne van die Universiteit van die Vrystaat tans navorsingswerk onderneem met hoë mid-oleïensuursonneblomcultivars, wat klaarblyklik dieselfde opbrengs het as die tradisionele cultivars, maar dat hy nog 'n verslag rakende die vetsuursamestelling van die mid-oleïensuurcultivars inwag. Hy is die mening toegedaan dat daar sonder twyfel méér van die hoë-oleïensuurcultivars in die toekoms gesien sal word. Hy wys daarop dat die graansilo-industrie kennis moet neem van hierdie wêreldwye ontwikkeling, wat na verwagting 'n snelle toename sal toon. Mnr de Bruin noem dat kontrakgroei of -verbouing een van die metodes is waarop hoë-oleïensuurcultivars infaseer kan word, en dat lewering en hantering op 'n bepaalde punt gedoen sal moet word. Hy voorsien dat kontrakgroei 'n toenemend-groter rol in die bedryf sal speel ten opsigte van enige nutriënt-spesifieke behoefte inherent tot bepaalde graankommoditeite. Mnr Pretorius noem dat daar voldoende Agsun 5671 saad beskikbaar gestel is vir die aanplant van 10 000 hektaar in die huidige seisoen.

      Die Voorsitter meld dat hy en Dr Griessel Dr Kotzé, een van die direkteure van Agricol, later die maand ontmoet, en dat hy van dié geleentheid gebruik sal maak om verdere inligting oor die cultivar by hom in te win. Hy noem dat hy byvoorbeeld inligting kan inwin oor die vetsuursamestelling van die cultivar, en versoek Dr Nel om 'n paar verdere punte aan te stip waaroor inligting ingewin kan word. Mnr du Bruin sê dat hy sou belangstel om vas te stel welke faktore aanleiding gegee het tot die Agsun 5671 opbrengs van 2935 t/ha by Delareyville, teenoor dié van NK Ferti, wat ook 'n hoë-olïensuurcultivar is, en waarvan die opbrengs op 0,996 t/ha te staan gekom het. Hy verwys na Hysun 333 se opbrengs op Delareyville van 2436 t/ha en voer aan dat daar moontlik sekere cultivar-spesifieke lokaliteits-assosiasie kombinasies is wat 'n invloed uitoefen op die prestasie van die onderskeie cultivars. Dr Nel wys daarop dat die cultivars nie stabiel oor tyd presteer nie, en dat Hysun 333, wat 'n paar jaar gelede die toppresteerder was, begin uitsak het in die 2006/2007 evaluasieproewe. Hy onderneem om die vetsuurinhoud van Agsun 5671 te laat ontleed.

      Dr Griessel herinner die lede aan Mnr Pretorius se kommer oor die groeikragtigheid van sonneblom, wat by 'n vorige vergadering bespreek is. Hy sê dat die planttellings wat by sojaboonproewe gedoen word, 'n goeie aanduiding gee van ontkiemingspersentasie en van groeikragtigheid, en vra waarom planttellings nie by sonneblomcultivarevaluasieproewe gedoen word nie. Dr Nel meld dat daar by sonneblomproewe met twee, drie keer soveel saad as wat nodig is oorplant word, omdat sonneblom dikwels opkomsprobleme ervaar, en dat die plante ná opkoms uitgedun word tot die korrekte stand. Hy sê dat groeikragtigheid en nie kiemkragtigheid as probleem by sonneblom ervaar word, en dat 'n 5- na 6-voudige groeikragtigheidsverskil waargeneem word tussen verskillende sade. Hy noem dat plantfisioloë tot dusver nie 'n metingsmetode hiervoor kon voorsien nie. Mnr Louw doen aan die hand dat daar by wyse van 'n verklarende nota aangedui word dat die plantestand in die proef 20 000 was, maar dat heelwat meer as 20 000 sade geplant is. Hy noem dat produsente wat 20 000 sade plant nie dieselfde resultate sal behaal as dié wat tydens die proewe behaal is nie.

      Die Voorsitter reël dat die saak rakende die verkryging van 'n aanduiding van die gemiddelde olie-inhoud van canola, en verdere inligting oor die olie-inhoud van sonneblom, by 'n volgende vergadering van die Forum bespreek word.

      Besluit:

      1. Dat die saak rakende die verkryging van 'n aanduiding van die gemiddelde olie-inhoud van canola, en verdere inligting oor die olie-inhoud van sonneblom, by 'n volgende vergadering van die Forum bespreek word.

        Mnr Keun

      2. Dat die Forum die Oliesade Advieskomitee versoek om 'n in-diepte studie van die aanwending van sonneblom met 'n hoë-oleïensuurinhoud, en die produksie daarvan, te onderneem.

        Mnr Keun

    3. Voorlegging: benutting en moontlike beter benutting van sonneblom-oliekoek

      (Besluit 7.4.1 van die Sonneblom- en Sojaboonforumnotule van 19 Februarie 2007)

      Die Voorsitter rapporteer dat samesprekings gevoer is met die LNR te Irene met die oog daarop om navorsing oor die beter benutting van sonneblom-oliekoek te onderneem. Hy noem dat dié navorsing op hierdie stadium nie moontlik is nie, weens te veel ander prioriteite. Dr Griessel is die mening toegedaan dat die navorsing oor die waarde van die verbyvloeiproteïenproses (Aminomax) vir die sonneblombedryf waarskynlik deur die maatskappy wat Aminomax geregistreer het, onderneem moet word. Mnr Louw is in ooreenstemming hiermee, en sê dat hy dit as 'n kommersiële aangeleentheid beskou.

      Die Voorsitter reël dat die saak as afgehandel beskou word.

    4. Strategiese plan vir graanbedryf

      (Besluite 7.6.1 en 7.6.2 van die Sonneblom- en Sojaboonforumnotule van 19 Februarie 2007)

      Die Voorsitter reël dat daar by 'n volgende vergadering verslag gedoen word oor die strategiese aspekte waarop daar reeds in ander bedrywe gekonsentreer is. Mnr Hawkins rapporteer op navraag van die Voorsitter dat die graanbedryf dit moeilik vind om die Regering se betrokkenheid by die ten uitvoer bring van die strategiese plan vir die graanbedryf te bewerkstellig. Hy sê dat vordering stadig is, en die finansiering en aanstelling van 'n drywer van die plan nog bevestig moet word. Mnr Louw meld dat die gevoel tans is dat die individuele bedrywe hul strategiese planne moet opstel maar onderling oorleg moet pleeg oor gesamentlike aspekte, byvoorbeeld die oesskattings. Hy sê dat die persone wat informeel namens die oliesadebedryf betrokke is aandag skenk aan die nodige, maar dat spesifieke sake soos byvoorbeeld graderingsregulasies na die onderskeie Forums verwys word. Die Voorsitter doen aan die hand dat die aanstel van die drywer van die plan ingewag word voordat die saak verder gevoer word.

      Besluit:

      1. Dat daar by 'n volgende vergadering verslag gedoen word oor die strategiese aspekte waarop daar reeds in ander bedrywe gekonsentreer is.

        Mnr Keun

    5. Sojaboonroes

      (Item 7.7 van die Sonneblom- en Sojaboonforumnotule van 19 Februarie 2007)

      Die Voorsitter verwys die lede na die notule van die vergadering van die Sojaboonroestaakspan gehou op 25 Julie 2006. Hy rapporteer dat daar by die pas-afgelope vergadering van die Werkgroep besluit is om die naam van die Taakspan te wysig na dié van Sojaboonroeswerkgroep. Hy reël dat die notule van dié vergadering by die dokumentasie van die volgende Forumvergadering ingebind word. Hy meld dat die verspreiding van sojaboonroes vanaf KwaZulu-Natal na die Vrystaat en Mpumalanga kommer wek, en die werksaamhede van die Sojaboonroeswerkgroep gevolglik voortgesit sal word.

      Besluit:

      1. Dat die notule van die 2007-vergadering van die Sojaboonroeswerkgroep by die dokumentasie van die volgende Forumvergadering ingebind word.

        Mnr Keun

    6. Verbruik van eetbare olie in Suid-Afrika

      (Besluite 9.2.1 en 9.2.2 van die Sonneblom- en Sojaboonforumnotule van 19 Februarie 2007)

      Die Voorsitter neem bylae F ter tafel. Hy meld dat die saak rakende die inwin van inligting insake die plaaslike verbruik van eetbare olie deeglik ondersoek is deur SAGIS, maar dat bevind is dat dié taak baie omvattend is. Hy noem dat daar by Mnr Moosa, Voorsitter van die Oliepersersvereniging, vasgestel is dat dié Vereniging die inligting voorsien deur die SAID (SARS) sal aanwend om 'n aanduiding te verkry van olie-invoere, waarvan afleidings gemaak kan word van die hoeveelhede olies wat van die onderskeie oliesade gepers is, die grootte van die mark, en die volume van invoere.

  8. Navorsing

    1. Finale verslag: "Evaluation of sunflower cultivars for resistance to sclerotinia stalk rot in South Africa"

      Die Voorsitter stel Bylae G, waarin die finale verslag van Dr Deidré Fourie se navorsing oor sclerotinia-stamvrot op sonneblomme vervat is. Hy rapporteer dat sclerotinia as 'n geweldige probleem op beide sonneblom en sojabone ervaar word. Die lede neem kennis van die finale verslag "Evaluation of sunflower cultivars for resistance to sclerotinia stalk rot in South Africa".

    2. Sclerotinia-opname

      Die Voorsitter stel Me Beukes aan die woord. Me Beukes rapporteer dat die Departement van Landbou tydens Augustus en September 'n opname onderneem het oor die omvang van die skade van sclerotinia op sonneblom en sojabone. Sy meld dat daar 'n 20% respons was op die nagenoeg 500 vraelyste wat uitgestuur is, en rapporteer dat 3% van die oppervlakte by sojabone, en minder as 1% van die oppervlakte by sonneblom deur sclerotinia beskadig is. Sy noem dat die produsente dit eens was dat klimaatsomstandighede die afgelope seisoen nie gunstig was vir die ontwikkeling van sclerotinia nie. Sy sê dat die omvang van sclerotinia-skade die vorige seisoen 14,3% van die oppervlakte by sojabone en 17,3% van dié van sonneblom was. Sy bevestig dat die opname weer herhaal sal word in die huidige en volgende seisoene. Dr Griessel meld dat sclerotinia der mate as probleem in Mpumalanga ervaar word, dat minder sonneblom daar aangeplant word, en sê dat hy inligting oor die insidensie van sclerotinia interessant sou vind. Me Beukes rapporteer dat sclerotinia voorgekom het op sojabone in Dundee, Vryheid, Ermelo en Hoëveldrif, en te Petrusburg op sonneblom.

      Die Voorsitter bedank Me Beukes vir die waardevolle inligting, en reël dat die dokumentasie waarin die inligting vervat is, by die agenda van die volgende vergadering ingesluit word.

      Besluit:

      1. Dat die dokumentasie waarin die inligting rakende die opname van sclerotinia-skade op sonneblom en sojabone vervat is, by die agenda van die volgende vergadering ingesluit word.

        Mnr Keun

    3. Duiweskade op sonneblom

      Die Voorsitter meld dat die probleem van duiweskade op sonneblom 'n groter omvang aanneem as wat aanvanklik geblyk het. Hy meld dat 'n versoek gerig is aan die Oesskattingskomitee om 'n opname in dié verband te onderneem, en stel Me Beukes aan die woord. Me Beukes sê dat die resultate op 'n tendens wys, aangesien die steekproef nie verteenwoordigend was en die syfers verkieslik nie as eksak beskou moet word nie. Sy rapporteer dat 221 van die 524 vraelyste teruggestuur is, maar dat inligting vanuit 143 vraelyste uiteindelik benut is. Sy sê dat 80,4% van die produsente aangedui het dat hulle wél duiweskade op sonneblomsaad gehad het, en dat bereken is dat 5,17% van die tonnemaat, of 15 500 ton, beskadig is. Sy noem dat die meeste skade by vroeë aanplantings ondervind is, en dat bestryding hoofsaaklik gedoen is deur die duiwe met 'n haelgeweer te skiet.

      Dr Nel noem dat van die saadmaatskappye cultivars bemark as bestand teen duiweskade. Mnr Louw is die mening toegedaan dat die vraelys 'n interessante waarneming bied, en nie andersins van veel waarde is nie. Die Voorsitter wys daarop dat daar 'n tekort is aan dergelike inligting, en dat meer inligting ingewin moet word ten einde ingeligte besluite te neem. Hy sê wanneer navorsingsaansoeke oorweeg word, moet daar duidelikheid wees oor die omvang van die beoogde navorsing. Hy meen dat die ondersoek vir 'n verdere jaar onderneem moet word. Dr Griessel beaam die Voorsitter se stelling, en verwys na 'n artikel oor die gebruik van middels waardeur die uitbroeibaarheid van eiers belemmer word. Mnr Pretorius noem dat die skade aan 15 500 ton teen R3 500/ton, te staan kom op R54m, en dat dit op sigself genoeg regverdiging bied om heelwat aandag aan die probleem te bestee. Dr Nel wys daarop dat die persone in die bedryf dit eens is dat die duiweprobleem 'n dramatiese toename toon, en spreek die gedagte uit dat die ondersoek vir 'n verdere paar jaar onderneem moet word, sodat vasgestel kan word in welke mate die probleem toeneem.

      Die Voorsitter noem dat die Navorsingsprioriteitskomitee op aanbeveling van Prof Boumann van Noordwes-Universiteit besluit het om Dr Ray Jansen van die Tshwane University of Technology (TUT) te nader om 'n projek rakende duiweskade op sonneblom te onderneem. Hy bedank Me Beukes vir die inligting rakende die opname oor duiweskade op sonneblom, en versoek dat dit by die dokumentasie van die volgende vergadering ingebind word.

      Besluit:

      1. Dat die inligting rakende die opname oor duiweskade wat deur die Oesskattingskomitee onderneem is, by die dokumentasie van die volgende vergadering ingebind word.

        Mnr Keun

  9. Aanvullende sake

    1. Graderingsregulasies vir sonneblomsaad en sojabone

      Die Voorsitter neem Bylae H ter tafel. Mnr Keun rapporteer op navraag dat die inligting rakende die regulasies met betrekking tot die gradering, verpakking en merk van sonneblomsaad en sojabone bestem vir plaaslike verkoop deur die Graansilo-Industrie beskikbaar gestel is. Hy noem dat die inligting uitgestuur is aan die lede van die Forum vir kommentaar aan die Graansilo Industrie voor 15 Oktober.

      Mnr Louw meld dat die silo-eienaars versoek het dat die graderingsregulasies vir alle produkte met uitsluiting van grondbone ondersoek moet word. Hy sê dat die Graansilo-Industrie die industrie in sy geheel in die saak geken het, volgens die normale werkswyse, en dat geen kommentaar buiten 'n geringe wysiging rakende die maksimum toelaatbare afwyking van sclerotinia wat met Mnr Hawkins bespreek sal word, ontvang is nie. Hy meld dat slegs 'n aantal detail-regstellings aangebring is aan die graderingsregulasies.

      Mnr Hawkins noem dat die saak rakende die graderingsregulasies aansluit by die strategiese plan wat vroeër bespreek is. Hy meld dat die strategie aangaande die verdere hantering van die graderingsregulasies die volgende dag met die Departement van Landbou bespreek sal word. Mnr Louw onderneem om terugvoering by 'n volgende vergadering te verskaf. Hy versoek dat 'n brief, waarin aangedui word dat die Forum nie bewus is van enige besware rakende die wysigings aan die graderingsregulasies nie, gerig word aan die Departement van Landbou.

      Besluit:

      1. Dat terugvoering rakende die mate van vordering met die graderingsregulasies vir sonneblom en sojabone by 'n volgende vergadering verskaf sal word.

        Mnr Keun
        Mnr Louw

      2. Dat 'n brief, waarin aangedui word dat die Forum nie bewus is van enige besware rakende die wysigings aan die graderingsregulasies nie, gerig word aan die Departement van Landbou.

        Mnr Keun

    2. Inligtingsdae

      Melding word gemaak van die volgende inligtingsdae:

      • Sonneblomcultivarevaluasie komiteevergadering, 3 September 2008
      • Sojabooncultivarevaluasie komiteevergadering, 3 September 2008
      • Sonneblominligtingsdag, 11 September 2008

      Die Voorsitter doen 'n beroep op die onderskeie instellings om vergaderings of geleenthede wat tradisioneel op 'n bepaalde dag van die week aangebied word, jaarliks op dieselfde dag van die week aan te bied.

    3. Artikels

      • "Sunflower hybrid with ExpressSun trait"
      • "The potential for sunflower as a rubber producing crop in the United States"
      • "Breeding for specialty oil types in sunflower"
      • "Snack chips in corn oil"
      • "Exploding the myths"
      • "Light chaser"

      Die lede neem kennis van die inligting. Dr Nel noem dat die sg. "Clearfield" sonneblomcultivars, soos die ExpressSuntraitsonneblomcultivars, ook weerstand bied teen breëblaaronkruiddoders.

    4. Standaarde en vereistes betreffende beheer oor die uitvoer van peulgewasse

      Die Voorsitter verwys die lede na die kennisgewing gepubliseer in die Staatskoerant van 12 Oktober 2007 vervat in Bylae J, en stel Mnr Kok aan die woord. Mnr Kok rapporteer dat sojabone geklassifiseer is as peulgewas ingevolge dié kennisgewing, en dat die uitvoer van sojabone gevolglik nie meer aangespreek word deur 'n afsonderlike regulasie nie. Die lede neem kennis van die inligting.

    5. Etikettering – wysiging van regulasies

      Mnr Keun berig op versoek van die Voorsitter dat die gewysigde regulasies rakende etikettering deur Mnr Moosa van die Oliepersersvereniging onder die aandag van die oliesadebedryf gebring is. Hy sê dat 'n vergadering belê is op 23 November, ten einde die wysigings te bespreek en kommentaar daarop te lewer. Hy noem dat die versoek gerig is dat lede van die Forum wat deur die wysigings geraak sal word, kommentaar sal lewer op die wysigings en indien moontlik, ook die vergadering in Johannesburg sal bywoon. Hy onderneem om elektroniese kopieë van die dokument en die kontakbesonderhede van die persone wat die vergadering koördineer, aan belangstellendes te voorsien. Die lede neem kennis van die inligting.

  10. Verkiesing van ampsdraers

    1. Verkiesing van vise-voorsitter

      Die Voorsitter herinner die lede dat daar vir kontinuïteitsdoeleindes besluit is om die Voorsitter en Onder-Voorsitter vir 'n termyn van twee jaar te verkies. Hy noem dat hy die vorige jaar as Voorsitter verkies is, en dat die Vise-Voorsitter se termyn van twee jaar in die huidige jaar verstryk. Hy wys die lede daarop dat ooreengekom is dat die sojaboonbedryf en die sonneblombedryf onderskeidelik óf deur die Voorsitter óf deur die Vise-Voorsitter verteenwoordig sal word en vra om nominasies vir 'n kundige om die sonneblombedryf as Vise-Voorsitter te verteenwoordig. Mnr GJ Pretorius word onbestrede herkies tot Vise-Voorsitter van die Sonneblom- en Sojaboonforum.

      Besluit:

      1. Dat Mnr GJ Pretorius vir 'n termyn van twee jaar verkies word tot Vise-Voorsitter van die Sonneblom- en Sojaboonforum.

        Mnr Keun

  11. Datums van vergaderings

    Die volgende vergadering van die Sonneblom- en Sojaforum vind plaas op 19 Februarie 2008. Die vergadering neem kennis van die datums van Forumvergaderings gedurende 2008.

  12. Afsluiting

    Die Voorsitter bedank die lede van die Forum vir hulle insette gedurende die afgelope jaar, en wens hulle 'n geseënde fees- en rustyd toe. Die vergadering word om 12:50 verdaag.